Blockchain: ohiko susmagarria
Sarrera hau beste hizkuntza hauetan dago eskuragarri: Español
(Photo Credit: Shubham Dhage at Unsplash)
Blockchain terminoak mesfidantza sortzen du kriptomoneten munduarekin duen harreman estuagatik eta kriptomonetei buruzko dagoen prentsa txarragatik. Hala ere, gaiaren funtsari erreparatzen badiogu, ikusiko dugu zerbait fidagarria bada, hori blockchain teknologia dela.
Oinarrizko ideia ulerterraza da: blockchain bat ordenagailu-sare bat da, informazio-zatiak (blokeak) gordetzeko modu berezi samarra ahalbidetzen duena.
Hasteko, hiru helburu lortu nahi dira:
- Informazioa gorde nahi da (enkriptatuta, noski), datuak korporazio handien zerbitzarien mende egon ez daitezen. Horrela ez du axola izango une jakin batean erabakitzen badute amaitu dela, zerbitzua bertan behera geratzen dela eta ordenagailuak itzaltzen dituztela.
- Biltegiratutako informazioaren aurreko edozein egoera kontsultatu daitekeela ziurtatu nahi da.
- Biltegiratutako informazioa ezin dela aldatu bermatu nahi da.
Lehenengo helburua lortzeko, biltegiratzea deszentralizatzea da gakoa. Blockchain sarean parte hartzen duten guztiek (nodoek) bezero eta zerbitzari gisa jarduten dute. Horri berdinen arteko sareak esaten zaio, edo “peer-to-peer (P2P)”. Informazioa sarea osatzen duten ekipo guztien artean banatzen da, eta, horrela, biltegiratze-sistema banatu bat sortzen da. Blockchain sare batean, ekipo guztiek edukitako informazioaren kopia bat dute. Talde horiek erakunde eta partikularren jabetzakoak direnez, zerbait larria gertatu beharko litzateke datuak modu iraunkorrean galtzeko.
Beste bi helburuek lotura zuzena dute informazioa biltegiratzeko moduarekin eta deszentralizazioaren ideiarekin. Sistema metagarria da, hau da, sarean datu bat sartu ondoren, ezin da aldatu edo ezabatu. Datu berriak dagoeneko biltegiratuta daudenei gehituko zaizkie, erlazionatuz eta kate bat sortuz. Gainera, sistema deszentralizatuan informazio guztiaren kopia bat gordetzean, sarea osatzen duten ekipo adina babeskopia sortzen dira.
(Photo Credit: Hitesh Choudhary at Unsplash)
Gauzak horrela, norbaitek gordetako informazioa aldatu nahiko balu, zaila izango luke, ez baitago zerbitzari bakar bat eraso dakiokeenik. Eta sareko nodoetako batean informazioa aldatuko balitz, jatorrizko informazioa mantentzen duten gainerako ekipoek bertan behera utziko lukete aldaketa hori.
Horrek guztiak ziurtasuna, konfiantza eta segurtasuna ematen dizkio blockchain sareari, eta, beraz, esan daiteke biltegiratze-sistema autonomoa dela biltegiratutako datuen egiazkotasuna bermatzeko, hirugarrenen esku-hartzearen beharrik gabe.
Orain arte azaldutakoa gaur egungo joerei eusten dien oinarri teknologikoa da, hala nola kriptomonetak edo NFTak. Baina horren eztabaidagarriak ez diren beste aplikazio batzuk ere baditu, hala nola, prestakuntzak ziurtatzea, bozkatzeko sistemak edo kontratu adimendunak.
Tknikako blockchain espezializazio-arlotik, blockchain sareak martxan jartzeko behar den ezagutza teknikoa zabaldu nahi dugu Euskadiko LHko irakasleen artean, eta baita ere, teknologia horren hainbat aplikazio praktiko probatzea.
