Ikaskuntzak eta etekin handia

STEAM ikuspegiak pertsonei dimentsio zientifikoan, teknologikoan eta profesionalean laguntzen die. Aukera ematen du bai funtsezko ezagutzak bai zientziaren, ingeniaritzaren eta matematikaren egiteko, pentsatzeko, hitz egiteko eta sentitzeko moduak identifikatu eta aplikatzeko, gutxi gorabeherako modu integratuan, arazo konplexuak ulertzeko, horien gainean erabakitzeko edo horien aurrean jarduteko, eta irtenbide sortzaile eta berritzaileak eraikitzeko, sinergia pertsonalak eta eskura dauden teknologiak aprobetxatuz, eta modu kritikoan nahiz gogoetatsuan, eta balioak dituzten pertsona eta profesional hobeak bihurtzeko.

• Euskadiko LHren proposamen metodologikoa aberastea, berrikuntza metodologikoko proposamen adierazgarriak sartuz (STEAM edo Visual Thinking, besteak beste).
• STEAM proposamena indartzea, Euskadiko LHko ereduarekin alderatuz.
• Bokazio eta asmo profesionalak inspiratzea STEAM eremuan, emakumezko ikasleei arreta berezia eskainiz.

Informazio gehiago.

Erronketan oinarritutako elkarlaneko ikaskuntza da Euskadiko LHko ikaskuntza-eredua ardaztuta dagoen elementu nagusia. Egoera arazotsu bat planteatzea, egoera hori erronka bihurtzea eta emaitza bat lortu arteko prozesu osoa ziklo bakoitzaren gaitasun tekniko eta espezifikoetatik nahiz egun izaera estrategikoa duten zeharkako gaitasunetatik abiatuta egituratuta dago.

Egoera arazotsuak, kasu guztietan, taldeka eratutako ikasgela bati planteatzen zaizkio. Horrela, lan-prozesuak aukera eman behar die ikasleei egoera erronka gisa hartzeko eta, hortik, irtenbiderik onenak emateko behar duten ezagutza sortzeko aukera izango dute.

Besteak beste, entrenamendua, prozesua, gaitasun berriak; adibidez, esaldi honekin: «Ikaskuntza-prozesua bide bihurtzen da, non gaitasunak prozesu errepikakorren edo/eta progresiboen bidez trebatzen diren. Gaitasun horiek lanbidearen alderdi teknikoekin zerikusia dute, eta zeharkako gaitasunak ere ezinbestekoak dira profesional talentudunaren eredu berrirako».

4.0 BALIOAK proiektuak Euskadiko LHra jotzen duten pertsonen prestakuntza integralari mesede egiten dio. Horretarako, erantzukizun sozialeko irizpideak inspiratzen dituzten hiru dimentsioetan pentsatzen eta munduari begiratzen ikasi behar dugu: dimentsio etikoa edo balioena, dimentsio soziala eta ingurumen-dimentsioa. Horrela, beren lanarekin etorkizun jasangarriago eta gizatiarrago bat sortzen lagunduko duten profesionalak izango ditugu.

Ondo dakigunez gizateriaren aro berri baterantz goazela, ikuspegi estrategikoarekin eta ekintzarekin lotutako gaitasunak lantzen ditugu, eta horiek lidergo humanistaren ezaugarri dira. Beraz, giza dimentsioa ekintza guztien ikuspegi-elementua den ikasguneak sorrarazten ditugu.

Ikaskuntza kolaboratiboak lan-prozesu batzuk eta horietara egokitzen diren gune batzuk integratu behar ditu. Lan-eremuak lau paretak eratzen duten ikasgelak baino gehiago dira. Eremu malgu eta erosoak dira, akustika ona dute, baita konexio malgua ere, IKTen erabilera errazten dute eta hormetan margotzeko aukera ematen dute.

Ikasguneak egokitzea da kontua, erronka ororen ebazpenean egin behar diren oinarrizko urratsei bide emateko:

• Informazioa biltzea.
• Informazioa aztertzea.
• Alternatibak sortzea.
• Prototipatzea.
• Konponbidea garatzea.

Eremu horietan teknologiak ikaskuntza-prozesuan laguntzen du; bertan, laguntzaile birtualek, sentsoreek, monitorizazioak eta datuen analisiak aukera ematen dute ikaskuntzak bizkortzen dituzten erabakiak hartzeko; hori dela-eta, ingurunea etekin handiko leku bihurtzen da.

Ikaskuntzarako gune berritzaileak (tknika.eus)
Ethazi guneak (ethazi.tknika.eus)

Talentudun profesional bat bere osagai kulturala, zientifikoa, teknologikoa, profesionala eta pertsonala garatu duen norbait da. Alegia, profesionalaren ekinbidea ez da mugatzen zerbitzu bat betetzera. Ingurune sozial eta produktiboari balioa erantsiko dioten proposamen ekintzaileak egiteko gaitasuna duten pertsonak prestatzen ditugu. Hori guztia gaitasun tekniko eta zeharkakoetarako diseinatutako ikaskuntza-prozesuetako ikaskuntza-ekintzen bidez.

Ikasenpresa hezkuntza-programa bat da, eta enpresa bat sortzea erabiltzen du tresna metodologiko gisa.

Helburuak:

• Ikasenpresa bat sortzea, ikasleek jakin dezaten ekiteak zer esan nahi duen eta zer urrats egin behar dituzten horretarako.
• Ikasleen gaitasunak garatzea, profesional on bihurtzeko (hots, profesional enplegagarriak eta pertsona aktibo, ekintzaile eta intraekintzaileak).
• Ikasleak sentsibilizatzea autoenplegua beste aukera bat izan dadin.

Argibideak: Ikasenpresa (ekingune.tknika.eus)

Sormena da bizitako egoera edo testuinguru berrietara egokitzen den profil profesionalaren funtsezko gaitasunetako bat. Gure ustez, haren garapenak ikaskuntza-ekintza guztiak bideratu behar ditu, eta, beraz, Euskadiko LHko ikaskuntza-ereduak ikaskuntza-prozesuak entrenamendu gisa ulertzen ditu, non etengabe gauzatzen baitira pentsamendu dibergenteko eta konbergenteko ekintzak. Era horretan, errealitatea ikusteko modu bat integratzen da, non analisiaren eta pentsamendu kritikoaren ondorio diren errealitate berriak eraldatu, birsortu edo sortzen dituzten ideiak, azkenean errealitate bihurtuko direnak pentsamendu eraikitzailearen bidez.

Pentsamendu sortzailea martxan jartzea ahalbidetzen duten dinamikak eta prozesuak ikertu eta garatzen ditugu, intuizioa eta irudimena sustatuz, balio erantsiko ideia originalak proposatzeko. Eta horrekin batera, pertsona bakoitzak, bakarra den heinean, berezko duen jenialtasuna sustatzen dugu.

Digitalizazioa etengabe lantzen aritu garen gaia izan bada ere, azken hilabete hauetan ikaskuntza prozesuaren digitalizazioak garrantzi berezia hartu du. Lan ildo honen bitartez, ikaskuntza prozesuaren digitalizazioa burutzeko beharrezkoa den ibilbidea diseinatzea eta elikatzea dugu helburu, eta diseinatzearekin batera, tresnaz eta hauen erabileraz hornitu eta irakasle taldeetan hausnarketa burutu dadin ere bultzatu.

Ebaluazioa ikasleak ikaskuntzaren erdigunean jartzea ahalbidetzen duen tresnatzat hartzen dugu, eta prozesuaren gainerako elementuak bultzatzen dituen ardatza da, zikloko gaitasunen edo ikaskuntzaren emaitzen bilakaeran duten erantzukizuna sustatuz.

Ebaluazioa da, hain zuzen, etekin handiko ikaskuntza-ereduak proposatzen duen ikasleen ikaskuntza-prozesua errazteko baliabideetako bat. Ikaskuntza ikasleak bere gaitasunen garapenaren bilakaeran hobekuntza-konpromisoak hartu, jaso eta gauzatzera bideratuta dago. Hori guztia gerta dadin, lan-ildo horren helburu nagusia zera da, testuinguruen, baliabideen eta tresnen arteko harremana aztertzea eta estrategia eraginkor bat diseinatzea, hain justu ere.

Ikasketa-bizkorgarriak:

Simulagailuak (errealitate birtuala, errealitate areagotua, murgilketak, elkarrekintzakoak) garrantzitsuak dira ikasketa-prozesuetan:

• Ezagutza-transferentzia lasterra eta efizientea hornitzen dute.
• Edozein gune ikasketa-gune bihur dezakete.
• Pertsonak laguntzen ditu etorkizuneko gaitasunetarako.
• Erraz eta zehatzagoa da ikasle batentzat lortutako konpetentziak errealitate birtual eta errealitate areagotu bidez erakustea, paper bitartez baino.
• Tresna horien bitartez, ikasleek ikasi, entrenatu eta egiten dute.
• Gai konplexuetarako, 3D-k lasterrago ulertzen laguntzen du.

Ikaskuntza kolaboratiboko ereduak eta estrategiak ikertzen eta garatzen dituzte, Euskadiko LHko ikaskuntza-ereduaren bereizgarri diren gaitasun-garapenak bultzatzen dituztenak. Euskadiko LHko zentroetara eta Estatuko eta nazioarteko beste zentro eta erakunde batzuetara transferitzeko ekintzak ere diseinatu eta gauzatzen dituzte. Sareko eredu osoaren erreferente diren pertsonez osatutako taldea da.

Euskadiko LHko ikastetxeetan ikaskuntza-eredua ezartzen eta garatzen laguntzen eta gidatzen dituzte. Dinamizatzaile erreferenteekin batera, prestakuntza-zentroetatik hurbilen dauden nodoak dira, eta proposamenetarako irispidea eta prestasuna bermatzen dute.
Eredua abian jartzen esperientzia duten pertsonak dira, ereduaren elementu bereizgarriak aztertzeko, alderatzeko eta aplikatzeko gaitasunagatik nabarmentzen direnak, bai eta komunikatzeko erraztasunagatik eta laguntza hurbilagatik ere.

Euskadiko LHko ikaskuntza-ereduak zentro bakoitzean eragiten duen aldaketa-prozesuaren lider dira. Funtsezko figura bat da, eta aldaketaren diseinu estrategikoan eta ekintzaren bultzatzailean egiten duen lanaz gain, prestakuntza-zentroko irakasle taldeekin harreman estua du, baita aRituak gisa diharduten pertsonekin eta Tknikako dinamizatzaileekin ere. Motorra martxan mantentzen dutenak dira.

Ikaskuntza-prozesuaren digitalizazioa dinamizatzen eta bultzatzen dute. Eraldaketa digitaleko taldeko kide dira, dinamizatzailea, sustatzailea, eraldaketa digitalaren koordinatzailea, azpiegituren arduraduna eta zuzendaritza exekutiboa bezala. Baliabide digitalek ikaskuntza-prozesuari ematen dioten laguntza gero eta lehenago ikusten dugun testuinguru honetan, IKTko pedagogoek teknologiarik egokienen bidez ekintza pedagogikoak igartzea, egokitzea eta hobetzea ahalbidetzen duen lana egiten dute.

Ekintzailetza-kultura sustatzen eta dinamizatzen dute Euskadiko LHko ikasleen eta irakasleen artean, ikaskuntza-prozesuetan txertatutako ekintzen bidez. Ideia ekintzaileak baliozkotzea eta ideiok jarraitutasuna izatea bermatu eta bideratzen dute.

Lanbide-heziketaren helburu nagusia bertara jotzen duten ikasleen gaitasun-garapen integrala bada ere, egia da irakasleak direla ikaskuntza-prozesuak eragiten eta gidatzen dituztenak. Hots, giltzarria dira, haiek gabe ez lukeelako ezertarako balioko ereduaren ekintza-estrategia osoak. Sistemak presta-ekintzako (ekinbidezko prestakuntza) eta entrenamenduko programak eskaintzen dizkie irakasleei, ikerketa-ekintza lerro bakoitzak segurtasunaren emozionaltasunetik eta bere jarduera betegarria eta arrakastatsua izateko behar diren baliabideak eta laguntza jasoko dituztelako konbentzimenduarekin garatu ahal izan ditzaten.

eNOLA irakasle-taldeen zerbitzuko tresna bat da, ziklo bakoitzak ETHAZI etekin handiko ikasketa-eredua ezartzeko prozesua nola daraman autodiagnostikatzeko, eta, geroago, hobekuntza-ekintzak detektatu eta proposatzeko. Aldi berean, eredu hori prestakuntza-zikloan eta zentroan balioztatzeko modua ematen du.

ETHAZI gunearen helburua, Euskadiko LHko ikaskuntza-ereduari buruzko informazioa, hezkuntza-komunitate osoaren eskura jartzea da. Gune dinamikoa da, non funtsezko faktoreetako bat baita irakasleek IKT pedagogoen eta ikaskuntzako koordinatzaileek dinamizatuta edukiak sortzea. Euskadiko LHko ikaskuntza-ereduari aldaketa metodologikoan laguntzen dion tresna da.
https://ethazi.tknika.eus

SET etekin handiko ikaskuntza, ETHAZI zikloen bilakaeran oinarritzen den konpetentzien araberako ebaluazio-ikuspegia lantzeko Tknikak proposatzen duen tresna bat da. Tresna hau duela 8 urte garatu zen, baina etengabe gehitzen zaizkio hobekuntza ugari, erabiltzaileek helarazten dizkiguten iradokizunen bitartez. Hasiera batean, irakasle-taldeek SET erabiltzen zuten zeharkako konpetentziak ebaluatzeko, baina egun normaltasunez erabiltzen da konpetentzia espezifikoetarako ere, eta irakasle-taldeek ikasleei egiten dizkieten iruzkinen euskarri gisa. SETi buruzko edozein galderatarako, jarri harremanetan helbide honekin: set@tknika.eus
Argibideak: SET

• Kultura ekintzailearen sustapena
• Kultura ekintzailea bultzatzen duen programa.
• Enpresa-prototipo bat sortzean datza, enplegagarritasun-gaitasunak garatzeko eta autoenpleguan sentsibilizatzeko.

Argibideak: ikasenpresa (ekingune.tknika.eus)

Talde-lana, jarrera ekintzailea, pentsamendu sortzailea, komunikazio-trebetasunak, konpromisoa, elkartasuna eta espezialitate bakoitzeko berariazko gaitasunak dira, besteak beste, egungo lan-testuinguruan moldatu behar duten pertsonek garatu beharreko gaitasunak. Euskadiko LHko irakasleek, orain arte egin duten bezala, zeregin garrantzitsua dute, eta beren lana ikaskuntza-eredu aurreratuak aplikatzera bideratzen dute. Irakasleei erronka horretan laguntzeko, prestakuntza eskaintzen dugu, Euskadiko LHko ikaskuntza-eredua ezartzen hasteko gaitasun berriak garatzea helburu dueña.

Helburua da Euskadiko LHko ikaskuntza-ereduan lanean ari diren irakasle-taldeen gaitasunak indartzea. EPA prestakuntzetan (Erronketan Sakontzen, Ebaluazioa, Gaitasun Digitalak, Sormenezko Pentsamendua…) parte hartzen duten irakasleak beren irakasle-taldearen ordezkari gisa joaten dira, eta beren gain hartzen dute informazioa eta ezagutza irakasleei beren zikloaren berri emateko konpromisoa.

Prestakuntza-programa bat da, eta bere helburua parte-hartzaileei (etorkizuneko ikasketaren koordinatzaileei) haien zentroetan eredu-aldaketaren buru jartzeko behar konpetentziak ematea da. Hiru prestakuntza-sorta ditu:

• Komunikazioa eta pertsonak.
• Etekin handiko ikaskuntza-eredua, ETHAZI
• Ikuspena eta proiektua.

Irakasle taldeetan ikuspegi digitala txertatzea helburu duen perfila prestatzea da prestakuntza (formakuntza) honen helburua. Gaitasun digitaletan trebatzeaz gain, etekin handiko ikaskuntza-eredu (ETHAZI) ikuspegian nola txertatu daitezken lantzea dugu helburu.

Kultura ekintzailea sustatu eta dinamizatu, Euskadiko LHko ikasleen eta irakasleen artean.

Euskadiko LH ikasketa-eredua egituratzeko elementu nagusi bat zikloko irakasle-taldea da, haren misioa baita egiten duen lana ikasketa-eredu aurreratuak aplikatzera bideratzea.

Irakasle Taldearen prestakuntzaren helburua zikloko irakasle-taldeari bidean laguntza ematea eta haien ongizatea eta errendimendua hobetzearren harreman-konpetentziak sendotzea da.

Irakasle-taldeentzako prestakuntza aurreratua, Erronketan Oinarritutako Ikasketa Kolaboratiboaren testuinguruan (EoIK) jada lanean dabiltzanentzat, ikuspegi global batez honako helburuak aldean hartuta beren erronketan sakondu eta aberastu nahi dutenentzat:

• Erronkak ikasgelako egoerari egokitu.
• Ikasketa-prozesuko fase bakoitza dinamizatzeko teknikak ezagutu.
• Erronken ikuspen komun eta global bat eskaini.
• Zikloko irakasle-taldearen talde-lanean aurreratu eta ikasketa besteei helarazi.

BALIOAK 4.0 proiektuak Euskadiko LHra doazen pertsonei prestakuntza osoa ematen laguntzen du. Horretarako, pentsatzen ikasi behar dugu, eta gizarte-erantzukizun irizpideak inspiratzen dituzten hiru dimentsioen bidez munduari begiratzen: etikaren edo balioen dimentsioa, gizarte-dimentsioa eta ingurumen-dimentsioa. Era horretan lortuko ditugun profesionalek, beren lanaren bidez, jasangarriagoa eta gizalegezkoagoa den etorkizuna sortzen lagunduko dute.

Erronka bidezko lanean eskuratutako ikasketen ebaluazioa garrantzi biziko gai bat da; izan ere, erronka horiek nola garatuko diren zehazten dute, neurri handi batean. Ebaluazio-taldekoek lagundu egin nahi diegu dagoeneko erronken arabera lanean dabiltzan irakasle-taldeei erronka-atal hori hobetzen, erabiltzen ari diren ebaluazio-ikuspegiari buruz gogoeta eginez, haien errubrikak hobetuz, haien ebidentzien kalitatea handituz edo hobetuz, ikasleei egiten zaizkien iruzkinak (feedback) programatuz eta emateko modua hobetuz, edo erronketan parte hartzen duten moduluen kalifikazio eta berreskurapen-prozesua diseinatuz.

Zertan datza ekimen hau? Zer egin dezakegu bilatzen den asmoari ekarpenak egin eta harekin bat etortzeko? Zertan mamitu daiteke lanbide-heziketako ikasleekin egiten den jarduera pedagogikoa? Nola diseinatuko ditut STEAM ekintzak nire ikasketa-arloan? …galdera horiek era praktikoan ebatziko ditugu prestakuntza-ekintza honetan.

Pentsamendu sortzailea martxan jartzeko konpetentzia edukitzeko eta, hartara, erronkak konpontzen balioa ematen duten ideiak eskaini ahal izateko, malgutasuna (pentsamendu-ildoak aldatzeko trebezia), naturaltasuna (ideia asko edukitzeko trebezia) eta originaltasuna (ideiak desberdinak izan, balioa eman eta egingarriak izateko trebezia) hezteko programak garatzen ditugu.

Ekintzailetza sustatzeko bideak. Ekintzailetzaren kultura ezagutzeko, ekintzaile-ekimena lantzeko, ideiak sortzeko eta horiek lantzeko prestakuntza-ibilbide bat da.

ETHAZI irakasle taldeak gaitasun digitalen garapenaren esparruan beharrezkoak dituen hobekuntzak bideratzeko prestakuntza da honakoa. Europar Komisioak landutako DIGCOMP markoaren 5 esparruetara zuzendutako formakuntza izango da.